Monday, November 1, 2010

پروتز هاى دندانى براى ارتقاى كيفيت زندگى


روزنامه شرق 
بنفشه پورناجى

«زندگى يعنى اميد و حركت و درمان هاى پروتز براى ارتقاى زندگى» شعار پنجمين كنگره انجمن پروستودونتيست هاى ايران (۹ تا ۱۱ آذر ۸۴) بود. 
بيشتر بحث هاى كنگره امسال توجه به كيفيت زندگى براى عموم مردم، به ويژه براى سالمندان را تشكيل مى داد. پروتز تكميل كننده تمام درمان هاى دندان پزشكى به شمار مى رود. به واسطه پروتز، زيبايى و عملكرد سيستم جونده به طور مجدد به بيمار بازگردانيده مى شود. 
گزارش زير چكيده اى از مطالب ارائه شده در اين كنگره است كه از نظرتان مى گذرد.

• شيوع بى دندانى در ايران 
يكى از شاخص هاى مهم در زمینه بهداشت دهان در كشور، شيوع بى دندانى هاى وسيع است. براى روشن شدن اينكه چه تعدادى و در چه گروه سنى دچار بى دندانى كامل يا «پارسيل» هستند، بايد مطالعات اپيدميولوژيك گسترده اى در سطح كشور انجام شود. اين مطالعات در جهت سياست گزارى و برنامه ريزى جامع تر در امر بهداشت دهان جامعه كاربرد دارد. دكتر محمدحسين دشتى متخصص پروتزهاى دندانى در اين زمينه مى گويد: در ايران بين ۲۵ تا ۵۰ درصد افراد از سن ۳۵ به بالا دچار بى دندانى هستند. اين بى دندانى از بى دندانى محدود یا «پارسيل» (از دست دادن تعدادى از دندان ها) تا بى دندانى كامل ( از دست دادن تمام دندان ها در يك فك يا هر دو فك) را شامل مى شود. با افزايش سن _ ۴۰ تا ۵۰ سالگى - بى دندانى كامل شيوع بيشترى مى يابد. 
همچنين در جوامع محروم تر و دور افتاده تر كه آب مصرفى آنان از ميزان فلورايد كافى برخوردار نيست، به دليل شيوع پوسيدگى و از دست رفتن دندان ها و نبود يا ناكافى بودن اطلاع رسانى در زمينه مسائل بهداشتى در مدارس و... اين ميزان متأسفانه از شيوع بيشتر و بالاترى برخوردار است. 
به گفته دكتر دشتى ۳۰ درصد افراد بالاى ۴۰ سال به بى دندانى كامل مبتلا هستند. همچنين ۵۰ تا ۶۰ درصد اين گروه سنى دچار بى دندانى «پارسيل» بوده كه حداقل يك دندان خود را _ به غير از دندان عقل _ از دست داده اند و نياز به جايگزينى دندان دارند. 
دكتر عباس منزوى متخصص پروتزهاى دندانى در اين مورد مى گويد: بالا بودن آمار بى دندانى در كشور، نياز به آموزش درمان هاى پروتز در دوره هاى عمومى و تخصصى پروتز را تاكيد مى كند. علاوه بر اين، فعاليت هاى فرهنگى عملى براى ارتقاى سطح بهداشت و نيز كاهش هزينه ها با پوشش دادن بيمه ضرورى به نظر مى رسد. دكتر دشتى از عوارض بى دندانى «پارسيل» را جابه جايى ساير دندان ها، بر هم ريختن قوس فكى، اختلال در جويدن غذا كه سبب سوء گوارش مى شود و مشكلات ظاهرى و نيز اختلال در تكلم برمى شمارد. وى مى افزايد: همچنين زمانى كه دندانى كشيده و از دهان خارج مى شود، از دست دادن دندان، سبب تحليل استخوان فك شده و اين تحليل رفتن در آينده جايگزينى دندان جديد را با مشكل روبه رو مى سازد. اين پزشك متخصص، جايگزينى استخوان از دست رفته با پيوند استخوان به روش جراحى هاى پيچيده را از راهكارهاى ديگر به منظور مقابله با عارضه تحليل استخوان فك برمى شمارد و تصريح مى كند: در صورت آن كه فرد حتى بخواهد از دندان مصنوعى هم استفاده كند، عارضه تحليل فك براى او مشكلاتى ايجاد مى كند. 
• دندان قروچه 
«براكسيزم» كه گاه به نام «دندان قروچه» نيز شناخته شده، عبارت است از نوعى عادت دهانى كه طى آن فرد دندان ها را با نيرويى چند ده برابر حالت عادى به يكديگر فشرده و يا با الگوهاى متفاوتى در مقابل يكديگر آسياب مى كند. 
دكتر مجيد ناصر خاكى در اين زمينه مى گويد: نتيجه درازمدت اين عمل ساييده شدن زودرس سطوح دندانى، مشكلات لثه اى و حتى بيمارى هاى مفصل فكى است كه در اكثر موارد غيرقابل برگشت است. شيوع «براكسيزم» در جمعيت انسان ها دقيقاً مشخص نبوده ولى آنچه مسلم است، عده زيادى از وجود اين عادت مخرب مطلع نبوده و تا زمانى كه توسط دندان پزشك كشف و توضيح داده نشود، بيمار ممكن است حتى آن را امرى عادى تلقى كند. وى ادامه مى دهد: علت «براكسيزم» ناشناخته و نامشخص است، اما عواملى چون ژنتيك، سابقه فاميلى، تنش هاى محيطى، پركردگى هاى متعدد نادرست و نيز كشيدن هاى مكرر دندانى كه يكپارچگى و نظم قوس دندانى را مختل كند، در ايجاد و تداوم آن مؤثر شناخته شده است. دكتر خاكى يادآور مى شود: كنترل و درمان «براكسيزم» در حيطه وظايف دندان پزشكان عمومى و متخصصان پروتزهاى دهانى و دندانى است. در صورتى كه «براكسيزم» كنترل نشود، مى تواند به سايش و حتى شكستگى و از دست رفتن دندان ها بينجامد، در حالى كه در مراحل اوليه با ساخت وسيله ساده اى قابل كنترل است. 
•ايمپلنت 
ايمپلنت هاى دندانى كه امروزه تقريباً بعد از نيم قرن به روش درمانى مطمئنى تبديل شده اند، علم دندان پزشكى را متحول ساخته است. 
دكتر غلامرضا غزنوى متخصص پروتزهاى دندانى در اين زمينه مى گويد: درمان بى دندانى شامل روش هاى معمول پروتزهاى متحرك به صورت تركيبى از فلز و رزين پلاستيك يا پروتزهاى «پرسلن» فلز كه به صورت بريج (پل) به دندان هاى مجاور ناحيه بى دندانى تكيه دارد، است. 
مطالعات درازمدت روى تعداد زيادى از افرادى كه تحت درمان هاى فوق قرار گرفته اند، نشان مى دهد كه يكى از عوارض چنين درمان هايى از دست رفتن دندان هاى مجاور است. اين امر مى تواند به علت رعايت نكردن بهداشت توسط شخص يا مشكلات ساخت و طرح درمان بيمار ايجاد شود. 
دكتر غزنوى ادامه مى دهد: با قرار دادن ايمپلنت به ازاى دندان از دست رفته، دندان هاى مجاور سالم مانده و طرح درمان ها ساده تر و در نتيجه در درازمدت موفقيت آميز خواهد بود. تشخيص و طرح درمان صحيح و انتخاب و آموزش بيماران از عوامل حياتى در موفقيت درمان با ايمپلنت است. 
وى يكى از موانع استفاده همه گير از ايمپلنت ها را هزينه آن ها برشمرده، اظهار مى دارد: چنانچه بيماران به تعويض بريج و پروتز در سال هاى بعدى توجه كنند و هزينه هاى مربوط به درمان هاى اضافى ناشى از دست دادن دندان هاى مجاور را با قرار دادن ايمپلنت مقايسه كنند، متوجه مى شوند هزينه درمان با ايمپلنت چندان هم زياد نيست. يكى از موارد مطرح شده در كنگره امسال انجمن پروستودونتيست هاى ايران موضوع «بارگذارى فورى» روى ايمپلنت ها يا به تعبيرى جايگزينى فورى ايمپلنت پس از كشيدن دندان بود. 
دكتر كاوه سيدان متخصص پروتزهاى دندانى در اين زمينه مى گويد: پيشرفت هاى انجام شده در زمينه ايمپلنت امروزه اين امكان را به ما مى دهد كه بلافاصله پس از خارج كردن دندان، ايمپلنت را جايگزين كنيم. 
وى ادامه مى دهد: با بهره گيرى از يك شيوه جديد و استفاده از پروتئين هاى خاص اسيدهاى آمينه كه از خود بدن فرد مى گيرند و از طريق خون مى توان طول درمان را در روش هاى به كارگيرى ايمپلنت كاهش داد. 
دكتر سيدان تصريح مى كند: پروتئين هاى مذكور با فرستادن پيام از طريق خون، به ايمپلنت كمك مى كنند تا سريع تر به استخوان بچسبند كه خود اين امر سبب كاهش طول درمان مى شود. 
اين متخصص پروتزهاى دندانى، بهره گيرى از سراميك هاى تقويت شده را كه نسبت به سراميك هاى قديمى كمتر دچار آسيب و شكستگى مى شود از جمله تحولات مهم در عرصه رشته ايمپلنت طى سال هاى اخير خواند

No comments:

Post a Comment